Atık Depolama sahasının üzerinin kapatılması kalıcı veya geçici bir amaç ile yapılabilir. Bunu yapmanın çeşitli sebepleri olsa da, temel olarak atığın hava ve güneşe maruz kalarak kötü kokular yaymasını önlemek, suyun atığın içine dikey girişiyle sızıntı suyu haline gelmesini engellemek, atıktan çıkan gaz emisyonunu kontrol etmek, atık sahası üzerinde bitki yetişmesine veya farklı amaçlar ile kullanılmasına destek olacak yapıyı sağlamak gibi etkenleri sayabiliriz.
Atık sahasının üzerinin bir örtü ile kapatılması işlemi “capping” olarak adlandırılır ve bu işlem için geosentetik ürünler kullanılır.
Atık sahalarının üzerlerinin kapatılması, iyileştirme formlarının en çok uygulanan yöntemidir. Bu sistem diğer teknolojilerden daha ucuz olmasının yanı sıra insani ve ekolojik risklerin efektif bir şekilde yönetilebilmesine olanak sağlar.
Uygulama Alanları
Belediyeler
Madenler
Endüstriyel Yapılar
Avantajları
- Ön yatırımı en az olan yöntemdir.
- Nihai imha yöntemidir.
- Esnek bir yöntemdir. Katı atık miktarına göre kapasite ayarlaması yapılabilir.
- Kullanılıp kapatılan depolama alanlarından rekreasyon amacı ile yararlanılabilir.
- Hızlı yapılır.
- İlave hacim sağlar.
- Çevreye duyarlı bir sistemdir.
- Özellikle zayıf temel zeminlerinde iyi bir alternatiftir.
Diğer Bilgiler
Atık depolama sahasının üzerinin kapatılması tasarımı, sahanın özelliklerine ve ne amaçla yapıldığına bağlı olarak şekillenir. Bu capping uygulamaları tek katmanlı yeşillenebilir topraktan, daha karmaşık geosentetik ürünler kullanılarak çok katmanlı yapılar oluşturulmasına kadar gidebilir. Genel olarak, kuru ortamlarda daha az karmaşık yapılar ve ıslak hava koşulu olan ortamlarda ise daha karmaşık sistemler tercih edilirler.
Düşük geçirgenlik özelliklerine sahip geosentetik ürünlerin kullanılmasıyla ortamdaki suyun, atığın içine geçmesi önlenebilir. Atık depolama sahasının kapanması uygulamalarının en kritik bileşenleri bariyer ve drenaj katmanlarıdır. Bariyer katmanı düşük geçirgenlik özelliklerine sahip geosentetik kil örtüler ve/veya geomembranlar kullanılarak yapılır. Atığın tipine bağlı olarak capping uygulamasının tasarımı yapılır.
Atık depolama sahalarının üzerleri geçici veya kalıcı olarak yapılabilir. Geçici capping uygulamaları, nihai kapama işleminden önce, daha iyi bir çözüm bulunana dek sızıntının geçişini en aza indirgemek için yapılır. Genel olarak bu geçici uygulama atığın altta oturmasını engellemek amacıyla da yapılır.
Capping uygulaması yüzey suyunun atık alanından uzağa yönlendirilmesine ve erozyon riskinin azaltılmasına yardımcı olur. Özellikle maden sahalarında yaygın olarak uygulanır.
Atık depolama uygulamaları elbette zehirliliği veya tehlikeli atığın hacminin azaltılmasını sağlamaz. Ancak, atığın kontrolsüz bir şekilde hareket etmesini önlerler. Capping uygulamasının en efektif olarak kullanılabileceği alan, atığın su tablasının üzerinde olduğu sahalardır. Capping zemin suyunun yatay hareketini engelleyemez, ama dikey su hareketlerini engelleyebilir. Bu nedenle capping drenaj sistemleriyle birlikte uygulandığında en doğru çözüme ulaşılmış olur.
