İnsanoğlunun yerleşik yaşama geçişiyle birlikte doğayı kendi ihtiyaçları doğrultusunda şekillendirme çabasında kullandığı en önemli elemanlardan biri istinat duvarları olageldi. Klasik yapılaşma anlayışının doğaya set vurarak onu uysallaştırma çabaları, deprem gibi doğal afetlerde acı tablolar ortaya çıkardı.
Tıpkı doğadan uzaklaşmış beslenme alışkanlıklarımızı onunla barışık hale getirme çabalarımız gibi, yapı tekniklerini de doğayla uyumlu tekniklerle güncelleme gereği, uzun zamandır bilim adamları ve uzmanların gündem konularından biridir. Bu noktada doğaya direnç göstermeyip onunla uyumlu biçimde hareket eden Geosentetik donatılı istinat duvarları tercih edilen bir sistem haline geldi.
Dünyada kullanımı hızla yaygınlaşan geosentetik donatılı duvar sistemiyle ülkemiz Geoduvar ile tanıdı ve bu geosentetik donatılı duvar sistemi kısa sürede markamızla özdeşleşerek “Geoduvar” ismiyle anılmaya başladı.
GEODUVAR DOĞAYLA BİRLİKTE HAREKET EDER
Geoduvar, büyük kentleri o beton yığını görüntüsüyle özdeşleştiren, içinde kullanılan demir ve beton gibi malzemelerle doğal yapıyı bozan, deprem yükü altında gösterdiği dirençle can ve mal kayıplarına yol açan istinat duvarı geleneğinin karşısına doğayla uyumlu hareket eden bir mühendislik sistemini getirir.
Geoduvar tekniğiyle doğal yapı, önüne set çekerek gem vurma yerine, yer yüzeyine paralel çözümlerle uysallaştırılır. Bu işlemler sırasında, yapının bulunduğu noktadaki doğal oluşum sentetiklerle bir arada tutulup sıkıştırılır. Böylece, toprağın Geoduvar sistemiyle işbirliği sağlanır, toprak kendi esnekliği ile güç kazanır hale getirilir.
Uygulama Alanları
Karayolları
Siteler
Toplu Konutlar
Parklar
Bahçeler
Konut Villa Yapıları
Yaklaşım Köprüleri
Üst Geçitler
Avantajları
- Geoduvar esnek yapıları sayesinde deprem kuvvetlerine karşı en iyi randımanı verir. Özellikle zayıf zeminlerde oluşabilecek oturma ve şekilsel bozulmaları ortadan kaldırır ve iyi bir enerji emicidir.
- Yüksek çekme mukavemetine sahip ve sürtünme kuvvetlerini kullanan geosentetik malzemelerle güçlendirilmiş dolgu malzemesi kayma yüzeylerini engelleyerek, çok dik dolgu şevlerine olanak sağlar.
- Demirin dezavantajı olarak görülen korozyon, donatının geosentetiklere dönüştürülmesi yoluyla bertaraf edilir. Ayrıca, donatılandırılmış bölgenin dolgusunda hiç kil içermeyen dolgu malzemesi kullanılarak zemin içinde su tutulması önlenir.
- Demir donatının diğer bir dezavantajı ise donatının ön panele noktasal olarak bağlanmasıdır. Bu aslında zayıf bir bağlantıdır. Oysa, Geoduvarlarda kullanılan donatı teorik olarak sonsuz ömürlüdür ve ön elemanlara büyük yüzeylerle bağlandığı için noktasal zayıflıklar önemini kaybeder.
- Geoduvarların gerek statik yükler altında, gerekse de deprem yükleri altında çok daha sağlıklı bir davranış verdiği bilinen bir gerçektir. Özellikle zayıf temel zemini koşullarında temele, betonarme istinat duvarlarına göre çok daha az yük aktardıkları ve dönmeye karşı büyük dirençleri olması nedeniyle güvenilirdir.
Diğer Bilgiler
Geoduvar inşa edilecek yere, düzeltilmiş doğal zemin üzerine 35 cm genişliğinde ve 10 cm kalınlığında demirsiz bir taban düzleme betonu (grobeton) dökülür. Geosentetik donatı, zemin üzerine duvar yüksekliğine bağlı olarak hesaplanan genişlik ve uzunluklarda kesilerek serilir. Serim esnasında donatılar, esas gerilimi aldığı duvar yüzeyine dik yönde ve gergin olarak serilmelidir.
Daha sonra yapı bloklar duvar geometrisine uygun olacak şekilde duvar dış sınırına yerleştirilir. Duvarın düşeyle bir açı yapması istendiğinde her blok sırası 1 cm içeri çekilerek istenen eğim verilir. Yapı bloğun boşluklarına ince dolgu malzemesi doldurularak sıkıştırılır. Bu işlem tabakalar halinde istenen yüksekliğe kadar devam eder.
Geoduvar’da merdiven yapısı, ana gövdedeki donatılı dolgu sisteminin bir uzantısı olarak yapılabilmektedir. Böylelikle estetik ve ekonomik avantajlar sağlanmaktadır. Ayrıca yolların kurplu kısmında, peyzaj uygulamalarında ve her türlü duvarda kolaylıkla uygulanabilir.
Dolgu içinde düşey yönde sık aralıklarla kullanılan geosentetik donatılar (geotekstil veya geogrid), dolgu malzemesinin duvar yönünde yaptığı yatay zemin yüklerini, çekme kuvveti olarak içine alır. Dolayısıyla dolgunun kenarlarına konan yapı bloklar üzerine çok düşük yatay yükler gelir. Bu şekilde, yapı bloklar düşey veya yatay yönde birbirine herhangi bir şekilde tutturulmadan harçsız olarak durabilir. Ayrıca geosentetiklerle güçlendirilmiş dolgu malzemesi kayma yüzeylerini engelleyerek, çok dik dolgu şevlerine olanak sağlar. Böylece 90 derece diklikte 20–30 m yükseklikte istinat duvarları yapılabilir.
Geoduvar dolgu şevine izin verilmeyen, kamulaştırma sınırı problemi yaşanan ve dar alanlarda gerçekleştirilmesi düşünülen her türlü istinat yapısı için ideal bir sistemdir ve bu tip duvarların geoteknik ve yol mühendisliğinde sıkça rastlanan şev stabilitesi ve temel sorunlarına da tipik betonarme istinat yapılarına oranla çok daha ekonomik çözümler getirir.
Diğer istinat duvarlarında olduğu gibi Geoduvar tasarımı da dış ve iç stabilite hesaplamalarını kapsar. Özellikle betonarme sistemlere göre deprem etkisine karşı son derece güvenli olan bu sistemin hesaplarının yapılmasında, dış stabilite analizlerinde geleneksel şekilde kayma, devrilme ve taşıma gücüne karşı güvenlik sayıları depremli ve depremsiz durum için ayrı ayrı ele alınır. Tasarımda donatı sıklığı duvar yüksekliğine, dolgu malzemesinin içsel sürtünme açısına, donatının emniyetli çekme mukavemetine (Tall) ve inşaat yapılacak bölgenin depremselliğine bağlı olarak hesaplanır. İç stabilite analizlerinde her bir donatı tabakası için depremli ve depremsiz durumda donatı uzunlukları belirlenir. Donatı üzerine gelecek çekme gerilmesi, müsaade edilen çekme gerilmesi ile karşılaştırılır. Her donatı için çekme gerilmesi kontrolü yapılır. Yine her donatı tabakası için sıyrılmaya karşı güvenlik kontrol edilir. Ayrıca donatıların gerekli minimum uzunluk ve donatı boyu/duvar yüksekliği oranı kontrol edilir.
İç stabilite analizleri bu hesapların yanı sıra ön cephe elemanlarının analizini de kapsar. Her yapı blok sırası için devrilme ve kaymaya karşı güvenlik katsayıları hesaplanır ve donatıyla yapı blok arasındaki bağlanma güvenlik sayıları tahkik edilir. Bütün bu tahkiklerin yapılmasında özel olarak bu amaçla geliştirilmiş bilgisayar programlarından yararlanılır.
